بورس کالا و قرارداد آتی
موسسه کارآفرین
آوای مشاهیر
هیچ گاه مقدار حقوقت را با اندازه استعدادت اشتباه نگیر…!

بورس کالای ایران/قرارداد آتی
موسسه کارآفرین آوای مشاهیر اولین برگزار کننده دوره آنلاین در ایران
بورس کالای ایران چیست؟

بورس های کالا چیست؟
بورس. های کالا بازاریست سازمان یافته که در آن به طور منظم کالاهای معین با روشهایی از قبل تعریف شده مورد معامله قرار میگیرند.

نحوه معامله در بورس کالایی؟
در این بازار عرضهکننده ها و خریدارها از طریق کارگزاران مختلف در بورس کالا اقدام به معامله می کنند.

چه کالاهایی در بورس کالایی معامله می شود؟
در بورس های کالای ایران تعدادی محصول خاص مورد معامله قرار می گیرد

علت بوجود آمدن بورس. کالایی
وجود برخی مشکلات در بازار کالا و اختلاف قیمتی در بازار سنتی

مزیت بورس .کالایی
اطمینان بین طرفین اطمینان از اصالت کالا پرداخت وجه و تسویه کالا شفافیت در بورس کالا

معایب بورس کالایی
محدودیت معامله در بورس کالا
فرصت ها تکرار نمی شوند، زمانی که باران طلا می بارد سطل زیر آن بگذار نه یک قاشق!
جلسات اول هر دوره آموزشی را رایگان تماشا کنید.
بورس کالای ایران چیست؟
بورس. کالا تعریفی بسیار شبیه به تعریف بورس ایران دارد؛ .بورس کالا بازاری میباشد سازمان یافته که در آن به طور منظم کالاهای معین با روشهایی از قبل تعریف شده مورد معامله قرار میگیرند.
در این بازار عرضهکننده ها و خریدارها از طریق کارگزاران مختلف اقدام به معامله کرده اند.، هم اکنون بورس کالا در ایران در چند حوزه فعال است. البته در حال گسترش در حوزههای دیگر نیز میباشد.، این حوزهها تحت عنوان رینگهای فلزات، پتروشیمی و معاملات مشتقه که فعلا منحصر به معاملات آتی سکه طلا میباشد. نام گذاری شدهاند.
کالاهایی که در بورس کالا معامله میشود؟
در بورس .کالا ما یک ساختار سازمانیافته را میبینیم . که تعدادی کالای خاص مورد معامله قرار میگیرند. محصولاتی مانند محصولات کشاورزی، کانیهای فلزی، محصولات شیمیایی و پتروشیمی و کالاهایی مثل محصولات بازار فرعی و بازار مشتقه از مواردی میباشند که در بازار بورس کالای ایران مورد معامله قرار میگیرند.
همینطور در این بازار، کارگزاران بهعنوان رابط بین ارائهدهندگان و متقاضیان عمل میکنند تا معامله بر اساس قیمت روز و واقعی محصول و همینطور با تضمین اصالت کالا انجام شود.
چرا بورس کالایی بوجود آمده است؟
بررسی روند ایجاد و تکامل بورسهای کالا در جهان حاکی از آن دارد که ظهور و بسط فعالیتهای اینگونه بازارها در عرصه اقتصاد کشورها از قرن 19 به بعد در پی پاسخگویی به برخی از نیازمندیهای اقتصادی و در بسیاری موارد رفع برخی تنگناها و موانع در بازار کالاها بوده.
علل بوجود آمدن بورس کالا
در واقع، وجود برخی مشکلات در بازار کالا (چه در بخش عرضه، تقاضا و چه در بخش توزیع ) و به تبع آن نوسانات قیمتی کالاها و همچنین برخی از نارساییها و ناکارآمدیهای بازارهای سنتی از یک طرف و مزایا و منافع ایجاد و راه اندازی بورسهای کالا و توانمندی آنها در رفع مشکلات از طرف دیگر، مهمترین انگیزه و عواملی میباشند که موجب پدیدار شدن بورسهای کالا در صحنه اقتصاد کشورهای مختلف شده است.
مشکلات بازار سنتی
مشکلات بازارهای سنتی در شکل های نوسانات کاذب و عدم شفافیت در کشف قیمت و نبود تضمینهای لازم برای معامله گران از مهمترین دلایل راهاندازی بورسهای کالایی در کشورهای جهان است. در چنین شرایطی راه اندازی بورسهای کالایی و به تبع آن، استفاده از ابزارهای مشتقه به ایجاد یک نظام سازمان یافته داد و ستد و یا معامله گری و توزیع کالاها در کشورهای مختلف منجر شده و راه ورود به بازارهای جهانی را برای کشورها تسهیل کرده است. از این رو هم اکنون صدها بورس کالایی مدرن در سراسر جهان دایر میباشد که از قدیمیترین آنها میتوان به موارد ذیل اشاره کرد
- بورس تجاری شیکاگو (CME) با 170 سال سابقه
بورس فلزات لندن (LME) با 130 سال سابقه با 130 سال سابقه - بورس .کالای شانگهای (SHFE)
بورس .کالای نیویورک (NYMEX) - بورس. کالای هند (MCX)
بورس .کالای توکیو (TOCOM).
بورس. کالای شانگهای (SHFE).
هم اکنون زمینه های فعالیت بورس کالای ایران شامل موارد زیز است:
• فلزات و مواد معدنی (کانیهای فلزی).
• محصولات شیمیایی و پتروشیمی.
• معاملات آتی ( Future )
• محصولات کشاورزی.
مزیت ها و معایت بورس کالا چیست؟
- نخستین مزیت بورس ایجاد اطمینان در بین طرفین معامله میباشد. هیچ معاملهای بدون اطمینان بین طرفین یا صورت نمیگیرد یا دارای ریسک بالایی میباشد. اما این عنصر اطمینان مربوط به چه چیزیست؟
- اول: کالایی که در بورس در معرض عرضه قرار میگیرد مراحلی را طی میکند. که حاکی از اصالت کالا میباشد.
- دوم:فروشنده یا عرضهکننده کالا نیز از نظر اصالت مورد تایید قرار میگیرد. به همین علت است عامل انجام و سازمان یافتگی در این بازار وجود دارد.
دوما: پرداخت وجه و تسویه کالای مورد معامله بدون هیچ نگرانی برای خریدار و فروشنده از طریق اتاق پایاپای انجام می گردد. بنابراین ریسک پرداخت و تسویه وجه نیز وجود نخواهد داشت. - بورس. کالا و انجام معامله در آن کشف نرخ میباشد. در بورس کالا کشف نرخ بر اساس عرضه و تقاضا صورت میگیرد. بورس باعث میشود بازارهای ناکارآمد شود و کشف نرخ بر اساس رقابت بین تعداد زیادی عرضهکننده و خریدار صورت میگیرد. اگر هر عاملی بر نرخ کالا موثر باشد. در این بازار تاثیر خود را در قالب قیمت و به طور شفاف نشان می دهد.
شفافیت در بورس کالا
- بورس .کالا دارای شفافیت است. در این بازار تعداد خریداران و فروشندگان و نرخهای پیشنهادی هر یک و نرخهای مورد معامله به طور شفاف در معرض دید همگان قرار میگیرد. و اسناد و مدارک صادره بر اساس خرید و فروش از اصالت برخوردار است.
- در بورس .کالا نمیتوان معاملات صوری انجام داد یا قیمتها را دستکاری کنیم.، بنابراین عنصر شفافیت برای استفادهکننده مهم و اطمینان آنان را جلب می نماید. این استفاده کنندگان میتوانند مقامهای ناظر یعنی دولت و سهامداران باشند.
- بورس .کالا جبران خسارت خریدار یا فروشنده را در صورت عدم انجام به تعهد خود میباشد.که این امر در بازارهای خارج در بورس کالا وجود ندارد.
- جبران خسارت در تحویل کالا یا در تسویه کالا از محل تضمین کننده عرضهکننده یا خریدار یا کارگزاران و از طریق اتاق پایاپای انجام میشود و نیازی به اقامه دعوی در مراجع قضایی و طی مراحل طولانی را ندارد.
پس عنصر ریسک معاملات از طریق تضامین طرفین به شدت کاهش مییابد. - بورس کالا میتواند تامین کننده مالی باشد. معاملات در بورس هم از طرف خریدار هم از طرف فروشنده میتواند به صورت تسویه سلف یا خرید سلف باشد از طرفی بانکها بر اساس اسناد صادره توسط کارگزاریها مبنی بر انجام معامله در بورس با سهولت بیشتری وام به خریدار اعطا میکند. چون از صحت معامله اطمینان دارند.
- بورس .کالا ارائه کننده اطلاعات از روند نرخها و معاملات و انجام تحلیلهای اقتصادی است.
- معامله یا عرضه از طریق بورس کالا .معرفی عرضهکننده به تعداد زیادی خریدار داخلی و خارجی میباشد.که این عمل در حالت عادی احتیاج به تبلیغات گسترده دارد.
بورس کالا و اقتصاد کشور
- در بورس. کالا بیان وضعیت اقتصادی کشور در قالب قیمتهای مورد معامله خواهد بود. بر اساس روند معاملات و مشاهده قیمتها تصمیمگیری برای فعالان اقتصادی براساس اطلاعات و مستندات صحیح صورت میگیرد.
- در بورس انجام معاملات مکانیزه میباشد. در واقع ما از بازارهای سنتی به بازارهای مکانیزه و پیشرفته درحرکت هستیم.
- معامله در بورس. کالا برای عرضهکننده استفاده از ماده 6 قانون توسعه ابزارهای جدید معادل 10 درصد از مالیات درآمد حاصل از فروش کالاهایی میباشد. که در بورس کالا پذیرفته شدهاند، است.
محدودیت های معامله در بورس کالا:
کسانی میتوانند از بورس کالا، کالا خرید کنند که حجم خریدشان از حد معینی مثلا 20 یا 110 یا 220 تن در رینگهای مختلف کمتر نباشد.
بعضی کالاها در بورس کالا به صورت سبد عرضه میشود. و امکان انتخاب برای خریدار وجود نخواهد داشت.
فرار مالیاتی
افرادی که به دنبال عدم شفافیت میباشند. انجام معامله در بورس کالا را نمیپسندند،. این افراد کسانی هستند که به دنبال فرار مالیاتی میباشند.
عرضه کنندگان موظف به عرضه به صورت دائم میباشند. و در صورت وقفه در عرضه از بورس .کالا اخراج خواهند شد.
عمر بورس .کالا در ایران در حدود 10 سال است، اما طی این مدت حجم معاملات با رشد کمی و کیفی قابل توجهی مواجه بوده و دلیل آن انسجام و سازمان یافته بودن بازار میباشد.
چه افرادی به بورس کالا مراجعه می کنند؟
گروه اول افرادی میباشند که میخواهند از ريسک نوسان كاذب قيمتها در امان باشند. در حقیقت بورسهای كالا به عنوان عاملی موثر برای کاهش ریسک توليدكنندگان كالا و مصرف كنندگان عمده در بازار شناخته میشود.
۲- گروه دوم بر خلاف گروه اول،افرادی هستند که از نوسانات قيمت استفاده كرده و سود خود را حداكثر میكنند.
انواع قرارداد در بورس کالا؟
تمام معاملات در بورس .کالا در قالب قراردادهای استاندارد قابل انجام است .در واقع، قراردادهای «نقدی»، «سلف»، «نسیه»، «آتی» ،«اختیار معامله» ، «صلح» و «معاوضه» برای معاملاه هر کالا وجود دارد..
قرارداد آتی در بورس کالا
قراردادهای آتی، یکی از قراردادهای پرکاربرد در بورسهای کالایی محسوب میشود که از سال ۱۳۸۷ در بورس کالای ایران مورد استفاده قرار گرفته است. در مطلبی که از نظر می گذرد به تعریف این قرارداد و مزایای آن پرداخته شده است. قرارداد آتی، قراردادی است که طی آن فروشنده متعهد میشود در سررسید معینی در آینده، مقدار مشخصی از کالا را به قیمتی معلوم به فروش برساند. در مقابل، خریدار نیز متعهد میشود آن کالا را با همان مشخصات خریداری کند؛ در قرارداد آتی برای تضمین انجام تعهد، خریدار و فروشنده مبلغی را نزد اتاق پایاپای بورس کالا قرار میدهند که وجه تضمین نامیده میشود. قرارداد آتی، قراردادی دوطرفه است که میتوانیم طی آن، کالایی را با مشخصات معین در زمان حال به فروش برسانیم و پس از گذشت چند ماه، آن را با قیمت توافقشده تحویل دهیم و وجه را دریافت کنیم.
ویژگی های قرارداد آتی
معافیت مالیاتی، تخصیص سود بانکی به مبلغی که در حساب و در اختیار مشتری موجود است، امکان برداشت یک روزه موجودی از حساب، کارمزدهای بسیار پایین، امکان خرید و فروش نامحدود در هر روز معاملاتی، واریز روزانه سود و زیان به حساب مشتری، دو طرفه بودن بازار و امکان کسب سود از ریزش و افت قیمتی ( تنها بازار دو طرفه حال حاضر در ایران )، پوشش ریسک و…، از جمله ویژگی و مزیتهای قراردادهای آتی هستند.
چه کالاهایی می تواند وارد بازار آتی کالا شود؟
محدودیت پذیرش دارایی در قرارداد آتی وجود ندارد، اما حجم تولید بالا، معاملات نقدی قوی و پویایی قیمت، از جمله ملزومات یک کالا برای ورود به بازار آتی بورس کالای ایران است.
مزیت های معاملات قرارداد آتی
طراحی و ایجاد قراردادهای آتی برای دستیابی به اهداف و انتظاراتی است. تا بتواند براساس انتظارات افرادی که تمایل به فعالیت در بازار سرمایه با اهداف خاص دارند، گزینههای متنوعی ایجاد کنند.
مشخصات قرارداد آتی
1.نوع دارایی پایه و استاندارد کالا
۲- اندازه قرارداد آتی
۳- ماه قرارداد
۴- وجه تضمین اولیه
۵- حد نوسان قیمت روزانه
۶- حداکثر حجم هر سفارش
۷- سقف مجاز موقعیتهای باز
۸- دوره و ساعات معاملاتی و تاریخ سررسید
۹- تحویل و مهلت گواهی آمادگی تحویل
۱۰- کارمزد ها و جرایم
مفهوم اهرم در قرارداد آتی چیست؟
یکی از ویژگیهای معاملات آتی، اهرمی بودن آن میباشد.
با این ویژگی، سود یا زیان معاملات در دوره زمانی مشخص، با توجه به آورده سرمایه گذار بسیار بالا است. برای مثال با اهرم مالی بازار آتی، افراد میتوانند با مبلغ سرمایه برای 20 کیلوگرم زیره ، بر روی 200 کیلوگرم زیره سرمایه گذاری کنند و سود 20برابری کسب کنند یا 20برابر زیان ببینند
حداقل وجه تضمین در قراردادهای آتی چقدر است؟
برای اتخاذ موقعیت خرید یا فروش در بازار آتی، معامله گر باید به نسبت نوع و میزان قرارداد، وجه تضمین را با توجه به نوع کالا به حساب عملیاتی واریز کند. در صورت کاهش وجه تضمین اولیه از میزان حداقل وجه تضمین یا تغییر قیمت آن، مشتری باید نسبت به افزایش وجه تضمین بسرعت اقدام کند وگرنه تبعات ان با خود معامله گر خواهد بود.
چگونه باید کد آتی کالا بگیرم؟
برای فعالیت در بازار آتی، باید افراد شرایط اولیهای را دارا باشند. و پس از ان اقدام به دریافت کد آتی کنند. فرآیند اخذ کد معاملاتی قراردادهای آتی به شرح زیر میباشد:
- رفتن به دفاتر و شعب کارگزاریهای مجاز
- تحویل مدارک هویتی
- تکمیل و امضای فرم های درخواست کد، اقرارنامه و بیانیه ریسک معاملات قراردادهای آتی و معرفی اطلاعات حساب بانکی مورد نظر
- تایید مدارک مذکور توسط کارگزار و ارائه آن به بورس کالا و انتظار
- بررسی مدارک مذکور توسط بورس کالا و صدور کد معاملاتی برای شخص
بعد از دریافت کد، مشتری میتواند با نام کاربری و رمز عبور صادر شده توسط کارگزاری به سامانه معاملات برخط قراردادهای آتی دسترسی داشته باشند و معاملات خود را ثبت کنند.
معامله گران ابتدا باید وجه تضمین اولیه را به حساب عملیاتی واریز کرده.. پس از ان سفارش خرید یا فروش را ارائه میکنند.و موقعیت خرید یا فروش در بازار معاملات آتی را ثبت میکنند.