مقایسه بازار سکه با سایر بازارها
بازار سکه در ایران همیشه از رونق مناسبی برخوردار است. برخلاف بازارهایی مانند مسکن و خودرو که در یک بازه زمانی مشخص نوسانات قیمتی داشته و در بقیه مواقع از سال قیمت‌های تقریباً ثابتی دارند، سکه به برخی دلایل داخلی نیز دارای رشدهای مقطعی است. برخی از مهم‌ترین دلایل پررونق بودن بازار سکه نسبت به سایر بازارها موارد زیر می‌باشند:
- سکه به‌عنوان یک پشتوانه مالی در برابر حفظ ارزش پول در برابر تورم استفاده می‌شود.
- یکی از دلایل بسیار بزرگ رشد در بازار سکه قرار گرفتن آن به‌عنوان مهریه در عقدنامه‌ها و آمار طلاق است که باعث می‌شود تا تقاضا همیشه برای آن باقی بماند.
برای مقایسه سکه با سایر بازارهای مالی نیز می‌توانیم نرخ رشد آن را در چند سال گذشته با سایر بازارها بررسی کنیم. نمودار زیر گویای این مقایسه است.
در نمودار حاضر میزان رشد بازارهای مختلف مالی در ایران مورد ارزیابی قرار گرفته است. همانطور که ملاحظه می‌نمایید سکه در این نمودار بعد از بازار فوق‌العاده مستعد رشد ایران در جایگاه دوم پربازده‌ها قرار گرفته است. این نشان از اعتماد بالای مردم ایران به سکه و سرمایه گذاری در سکه است. با تقسیم عدد ۱۴۶۶ بر بازه زمانی ۱۰ ساله نشان می‌دهد که سکه می‌تواند به‌طور متوسط در هر سال سود ۱۴۶ درصدی را برای کاربران رقم بزند. البته این عدد برای هر سال ثابت نیست و از این گذشته چنین سودی تنها در سرمایه‌گذاری‌های طولانی‌مدت ممکن خواهد بود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در بازه‌های زمانی کوتاه سکه حتی می‌توانسته زیان ده نیز باشد.
هدف از سرمایه گذاری در سکه چیست؟
بازار سکه را از چند جهت می‌توان مورد بررسی و در اولویت قرار دارد. در این بخش قصد داریم تا دلایلی را بررسی کنیم که ضرورت استفاده از روش‌های سرمایه گذاری در سکه را نشان می‌دهند.
۱- به عنوان پشتوانه مالی
یکی از دلایلی اصلی که باعث می‌شود کاربران همیشه نیم‌نگاهی هم به بازار سکه داشته باشند، قابلیت این فلز خوش‌رنگ به‌عنوان پشتوانه مالی برای آینده است. شما چگونه برای خود پشتوانه مالی ایجاد می‌کنید؟ خرید مسکن؟ طلا؟ شرکت‌های بورسی؟ یا سکه؟ دراین‌بین سکه می‌تواند جذابیت‌های بالاتری برای کاربران به دنبال داشته باشد. ازاین‌رو کاربران می‌توانند فارغ از اهداف سرمایه‌گذاری مازاد سرمایه‌های خود را در سایر بازارهای مالی برای خرید سکه به‌عنوان پشتوانه مالی اختصاص دهند.
۲- سرمایه گذاری بلندمدت
همانطور که در نمودار بالا دید سکه در یک بازه زمانی طولانی سود تضمین‌شده‌ای را برای کاربران به ارمغان می‌آورد. ازاین‌رو این رفتار برای سرمایه گذاری در سکه نیز می‌تواند فرهنگ مناسبی برای سرمایه‌گذاری باشد.
۳- سرمایه گذاری در سکه در بازه‌های کوتاه چندماهه برای حفظ ارزش پول
فرض کنید که قصد خرید خانه و یا یک وسیله گران‌بها در چند ماه آینده را دارید. اکنون درصد قابل توجهی از آن را نیز تهیه کرده‌اید. خرید سکه در این بازه زمانی می‌تواند باعث حفظ ارزش پولی شما در برابر نوسانات قیمتی کالای موردنظر باشد. نگران افت قیمت سکه هم نباشید زیرا افت قیمت سکه با افت قیمت کالای موردنظر عجین بوده و شما را از ضرر دور نگه می‌دارد.
۴- استفاده از تکنیک هایی خاص برای سودهای مطمئن
روش‌های خاصی هم وجود دارد که با استفاده از آن‌ها شما می‌توانید سکه را محاسبه کرده و این ارزش ذاتی را با قیمت فعلی آن مقایسه نمایید. این مقایسه می‌تواند به عنوان سیگنالی برای خرید سکه و یا فروش آن در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت استفاده شود.
۵- جهت تنوع در سبد سرمایه
گذشته از همه اینها کاربران بایستی سبدی از سهام را برای کاهش حداکثری ریسک در اختیار داشته باشند. ازاین‌رو سرمایه گذاری در سکه می‌تواند به‌عنوان بخشی از این سبد نقش مهمی داشته باشد.
عوامل مؤثر بر نوسان قیمت سکه
سکه به‌صورت مستقیم با قیمت طلا در ارتباط می‌باشد. البته علاوه بر قیمت طلا موارد دیگری هم روی نوسان قیمت سکه تأثیر می‌گذارند. برای تعیین عوامل مؤثر بر قیمت سکه ابتدا می‌خواهیم تفاوت بازار سکه را با بازار طلا تبیین کنیم. طلا یک فلز گران‌بهای جهانی است که در همه جهان ارزش زیادی داشته و با یک نرخ جهانی در همه‌جا خریدوفروش می‌شود. ازاین‌رو طلای ایران، طلای چین و یا طلای سایر کشورها بی‌معنی بوده و شما می‌توانید طلای خود را در هر کشوری به فروش برسانید. این ارتباط بالای جهانی در قیمت طلا باعث می‌شود نا نرخ آن در همه‌جای جهان با هم برابر باشد. حال تصور کنید که نرخ قیمت طلا در بازار ایران پایین‌تر از بازار جهانی باشد. در این مواقع سوداگران تمام طلای داخلی را خریداری کرده و آن‌ها را برای فروش و کسب سودهای بالاتر به بازار جهانی انتقال می‌دهند.
در شرایط برعکس هم قاچاق طلا به داخل کشور بیشتر می‌شود. ازاین‌رو یک نهاد نظارتی همیشه قیمت طلا را با نرخ طلای جهانی ثابت نگه می‌دارد و نوسانات این فلز در داخل کشور تحت تأثیر ارز یا هر عامل دیگری در یک فاصله زمانی کوتاه با نرخ جهانی برابر می‌شود. این مسئله برای سکه اما طور دیگری رقم می‌خورد. قاچاق سکه به بازارهای جهانی سود چندانی برای سوداگران ندارد زیرا ماهیت سکه تنها در ایران دارای ارج و ارزش است. در خارج تنها با ذوب سکه و خالص نمودن طلای آن، می‌توان روی آن ارزش‌گذاری کرد. ازاین‌رو قیمت سکه فراتر از قیمت جهانی طلا مستعد رشد در بازار داخلی است. از عوامل مؤثر بر نوسان قیمت سکه هم می‌توان به:
- قیمت طلای جهانی
- قیمت دلار جهانی
- قیمت دلار داخلی
- وضعیت سیاسی منطقه
- عرضه و تقاضا
- قیمت نفت داخلی
- تحریم‌های اقتصادی
اشاره نمود. هر یک از این پارامترها به فراخور می‌توانند در قیمت سکه تأثیر مستقیم و یا غیرمستقیم داشته باشند.
ریسک در بازار سکه
در ادامه به بررسی چند مورد از اصلی‌ترین موارد ریسک در بازار سکه می‌پردازیم:
۱- تأثیرپذیری زیاد قیمت سکه از جو روانی عموم
یکی از ریسک‌های بزرگی که در بازار سکه برای افرادی که به دنبال سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت در این بازار هستند تأثیرپذیری فوق‌العاده زیاد آن از اخبار ست. بعد از شنیدن اولین خبر بد سیل مردن برای فروش سکه وارد بازار شده و باعث کاهش شدید قیمت آن می‌شود. اتفاقاتی که در سال‌های گذشته تیتر یک بسیاری از خبرگزاری‌ها و روزنامه نیز بوده است.
۲- خطرات مربوط به سرقت رفتن این کالا
یکی دیگر از ریسک‌هایی که در سرمایه گذاری در سکه می‌تواند گریبانگیر افراد باشد، امکان به سرقت رفتن آن توسط دزدان است.
۳- سیاست‌های دولتی
دولت نیز با اعمال برخی سیاست‌ها می‌تواند در قیمت سکه تأثیرگذار باشد. درواقع دولت همیشه سعی در متعادل نمودن بازار داشته ازاین‌رو قیمت سکه را به طرق مختلف کنترل می‌نماید. برای مثال در سال‌های اخیر طرح فروش برگه‌های سهام سکه تحویلی چند سال بعد در بانک‌ها، سامانه‌ای کردن قیمت دلار و سکه، ارائه محدودیت در حداکثر سکه قابل خریداری و اخذ مالیات از فعالین این بازار از این نمونه فعالیت‌ها می‌باشند.
اصول سرمایه‌گذاری در بازار سکه
برخی از مهم‌ترین اصول سرمایه گذاری در سکه عبارت‌اند از:
- با ریسک‌ها و راه‌های از بین بردن آن‌ها آشنا باشید.
- نحوه قیمت‌گذاری سکه را بر اساس قیمت طلای جهانی را بدانید
- سکه‌های رایج در ایران را بشناسید.
- برای سرمایه گذاری در سکه به‌صورت پله‌ای وارد شوید
- به دید بلندمدت وارد این بازار شوید.