چهار گروه نسبت های مالی سودآوری:
در طبقهبندی نسبتهای مالی چهار گروه وجود دارد. که نسبت های مالی سودآوری یکی از این چهار گروه هست. نسبت های مالی سودآوری عملکرد کلی شرکت و میزان موفقیت شرکت در کسب سود در برابر حجم عملیات را اندازهگیری میکند. درواقع نسبتهای سودآوری میزان سودآوری تحت تأثیر درآمدها، فروش و نرخ بازگشت سرمایهگذاریی بورس و غیره میباشد . با بررسی این موارد نسبت سودآوری به دست میآید. نسبتهای سودآوری عملکرد کلی شرکت و میزان موفقیت شرکت در کسب درآمد در برابر حجم عملیات را مقایسه مینماید. نسبت های سودآوری شامل انواع زیر میباشد.
هدف موسسه کارآفرین آوای مشاهیر:
اینها پرسش هایی هستند. که سعی شده در این مقاله در موسسه کارآفرین آوای مشاهیر در راستای آموزش بورس درشیراز بطور مختصر پاسخ داده شوند . پس تا پایان با ما همراه باشید.
بازده دارایی:
بازده دارایی یکی از مهمترین شاخصهای بررسی عملکرد شرکتهاست. این شاخص نشان میدهد که شرکتها درازای دارایی مورد استفاده چه اندازه سودآور بودهاند.
دقت نمایید در محاسبه نسبتهایی که یکی از پارامترهای آن از صورت سود و زیان و یکی از پارامترهای آن از ترازنامه استخراج میگردد . (مثل نسبت بازده دارایی که در آن صورت کسر از صورت سود و زیان و مخرج کسر از ترازنامه استخراج میگردد). پارامتر ترازنامهای را به صورت میانگین ابتدا و انتهای دوره در نظر میگیریم. به عنوان مثال بازده داراییهای سال ۸۷ برابر میشود با سود خالص ۸۷ تقسیم بر میانگین جمع داراییهای ۸۶ و ۸۷٫ برای شرکت فرضی الف خواهیم داشت.
این نمودار نشان میدهد که شرکت در سال ۸۷ از هر صد تومان منابع اقتصادی در اختیار خود (مجموع داراییها) توانسته ۱۲ تومان سود کسب نماید ولی در سال ۸۹ شرکت از هر صد تومان منابع اقتصادی در اختیار خود صرفاً موفق به کسب ۷ تومان گردیده است.
بازده حقوق صاحبان سهام:
نسبت مالی سود آوری دیگر، بازده حقوق صاحبان سهام است .که از تقسیم سود خالص بر حقوق صاحبان سهام بدست میآید:
این نسبت ازنظر صاحبان سهام واحدهای تجاری مهمتر از بقیه نسبتهاست .زیرا نتیجه سرمایه گذاری آنها را نشان میدهد. نسبت بازده حقوق صاحبان سهام برای شرکت فرضی الف به قرار زیر است. (دقت نمایید که استثناً در محاسبه این نسبت میتوان در مخرج از میانگین استفاده ننمود):
عدد ۳۱% در سال ۸۸ بدین معناست که سهامداران شرکت در سال ۸۸ به ازای هر ۱۰۰ تومانی که در شرکت سرمایه گذاری نمودهاند. (اعم از سرمایه و سود انباشته) توانستهاند ۳۱ تومان سود کسب نمایند.
حاشیه سود ناخالص:
این نسبت های مالی سودآوری از تقسیم سود ناخالص (فروش منهای بهای تمام شده کالای فروش رفته) بر فروش بدست میآید:
این نسبت های مالی سودآوری، اثربخشی سیاست قیمت گذاری و کارایی تولید (کنترل مطلوب هزینههای تولید) را منعکس میکند. برای شرکت فرضی الف خواهیم داشت.
حاشیه سود ناخالص در سال ۸۶ برابر ۱۵% بوده است. نشان میدهد شرکت در سال ۸۶، کالایی را به مبلغ ۱۰۰ تومان فروخته است .که هزینه تولید آن (بهای تمام شده کالای فروش رفته) برابر ۸۵ تومان بوده است (۱۰۰-۱۵) ولی در سال ۸۹ کالایی را به مبلغ ۱۰۰ تومان فروخته است که هزینه تولید آن ۹۲ تومان (۱۰۰-۸) بوده است.
حاشیه سود عملیاتی
سود ناخالص صرفاً هزینههای تولید (بهای تمام شده کالای فروش رفته) را در نظر میگیرد. ولی سود عملیاتی کلیه هزینههای عملیاتی (اعم از هزینههای تولید و هزینههای اداری، عمومی و فروش) را در نظر میگیرد. به همین دلیل محاسبه حاشیه سود عملیاتی به منظور بررسی سودآوری شرکت از کسب و کار خود (فعالیتهای عملیاتی) از اهمیت بالایی برخوردار است.
مثال:
برای شرکت فرضی الف خواهیم داشت:
این نمودار نشان میدهد که شرکت در سال ۸۶ از هر ۱۰۰ تومان فروش توانسته ۶ تومان سود از کسب و کار عملیاتی خود کسب نماید ولی این عدد در سال ۸۹ به ۱ تومان رسیده است.
حاشیه سود خالص
این نسبت های مالی سود آوری میزان سودآوری هر واحد از فروش شرکت را نشان میدهد. به عنوان مثال حاشیه سود ۲۰% نشان میدهد که شرکت از هر ۱۰۰ تومان فروش، ۲۰ تومان سود (با در نظر گرفتن تمامی درآمدها و هزینهها، اعم از عملیاتی و غیرعملیاتی) کسب کرده است.
حاشیه سود خالص برای شرکت فرضی الف در سالهای مختلف برابر است با: