چهار گروه نسبت های مالی سودآوری:

در طبقه‌بندی نسبت‌های مالی چهار گروه وجود دارد. که نسبت های مالی سودآوری یکی از این چهار گروه هست. نسبت های مالی سودآوری عملکرد کلی شرکت و میزان موفقیت شرکت در کسب سود در برابر حجم عملیات را اندازه‌گیری می‌کند. درواقع نسبت‌های سودآوری میزان سودآوری تحت تأثیر درآمدها، فروش و نرخ بازگشت سرمایه‌گذاریی بورس و غیره می‌باشد . با بررسی این موارد نسبت سودآوری به دست می‌آید. نسبت‌های سودآوری عملکرد کلی شرکت و میزان موفقیت شرکت در کسب درآمد در برابر حجم عملیات را مقایسه می‌نماید. نسبت های سودآوری شامل انواع زیر می‌باشد.

هدف موسسه کارآفرین آوای مشاهیر:

اینها پرسش هایی هستند. که سعی شده در این مقاله در موسسه کارآفرین آوای مشاهیر در راستای آموزش بورس درشیراز بطور مختصر پاسخ داده شوند . پس تا پایان با ما همراه باشید.

بازده دارایی:

بازده دارایی یکی از مهم­ترین شاخص­های بررسی عملکرد شرکت­هاست. این شاخص نشان می­دهد که شرکت‌ها درازای دارایی مورد استفاده چه اندازه سودآور بوده‌اند.

دقت نمایید در محاسبه نسبت‌­هایی که یکی از پارامترهای آن از صورت سود و زیان و یکی از پارامترهای آن از ترازنامه استخراج می­گردد . (مثل نسبت بازده دارایی که در آن صورت کسر از صورت سود و زیان و مخرج کسر از ترازنامه استخراج می­گردد). پارامتر ترازنامه‌ای را به صورت میانگین ابتدا و انتهای دوره در نظر می­گیریم. به عنوان مثال بازده دارایی‌های سال ۸۷ برابر می­شود با سود خالص ۸۷ تقسیم بر میانگین جمع دارایی‌های ۸۶ و ۸۷٫ برای شرکت فرضی الف خواهیم داشت.

این نمودار نشان می­دهد که شرکت در سال ۸۷ از هر صد تومان منابع اقتصادی در اختیار خود (مجموع دارایی­ها) توانسته ۱۲ تومان سود کسب نماید ولی در سال ۸۹ شرکت از هر صد تومان منابع اقتصادی در اختیار خود صرفاً موفق به کسب ۷ تومان گردیده است.

بازده حقوق صاحبان سهام:

نسبت مالی سود آوری دیگر، بازده حقوق صاحبان سهام است .که از تقسیم سود خالص بر حقوق صاحبان سهام بدست می­آید:

این نسبت ازنظر صاحبان سهام واحدهای تجاری مهم­تر از بقیه نسبت­هاست .زیرا نتیجه سرمایه­ گذاری آن‌ها را نشان می­دهد. نسبت بازده حقوق صاحبان سهام برای شرکت فرضی الف به قرار زیر است. (دقت نمایید که استثناً در محاسبه این نسبت می­توان در مخرج از میانگین استفاده ننمود):

عدد ۳۱% در سال ۸۸ بدین معناست که سهامداران شرکت در سال ۸۸ به ازای هر ۱۰۰ تومانی که در شرکت سرمایه­ گذاری نموده‌اند. (اعم از سرمایه و سود انباشته) توانسته‌اند ۳۱ تومان سود کسب نمایند.

حاشیه سود ناخالص:

این نسبت های مالی سودآوری از تقسیم سود ناخالص (فروش منهای بهای تمام شده کالای فروش رفته) بر فروش بدست می­آید:

این نسبت های مالی سودآوری، اثربخشی سیاست قیمت­ گذاری و کارایی تولید (کنترل مطلوب هزینه‌های تولید) را منعکس می­کند. برای شرکت فرضی الف خواهیم داشت.

حاشیه سود ناخالص در سال ۸۶ برابر ۱۵% بوده است.  نشان می­دهد شرکت در سال ۸۶، کالایی را به مبلغ ۱۰۰ تومان فروخته است .که هزینه تولید آن (بهای تمام شده کالای فروش رفته) برابر ۸۵ تومان بوده است (۱۰۰-۱۵) ولی در سال ۸۹ کالایی را به مبلغ ۱۰۰ تومان فروخته است که هزینه تولید آن ۹۲ تومان (۱۰۰-۸) بوده است.

حاشیه سود عملیاتی

سود ناخالص صرفاً هزینه‌های تولید (بهای تمام شده کالای فروش رفته) را در نظر می­گیرد. ولی سود عملیاتی کلیه هزینه‌های عملیاتی (اعم از هزینه‌های تولید و هزینه‌های اداری، عمومی و فروش) را در نظر می­گیرد. به همین دلیل محاسبه حاشیه سود عملیاتی به منظور بررسی سودآوری شرکت از کسب و کار خود (فعالیت‌های عملیاتی) از اهمیت بالایی برخوردار است.

مثال:

برای شرکت فرضی الف خواهیم داشت:

این نمودار نشان می­دهد که شرکت در سال ۸۶ از هر ۱۰۰ تومان فروش توانسته ۶ تومان سود از کسب و کار عملیاتی خود کسب نماید ولی این عدد در سال ۸۹ به ۱ تومان رسیده است.

حاشیه سود خالص

این نسبت های مالی سود آوری میزان سودآوری هر واحد از فروش شرکت را نشان می­دهد. به عنوان مثال حاشیه سود ۲۰% نشان می­دهد که شرکت از هر ۱۰۰ تومان فروش، ۲۰ تومان سود (با در نظر گرفتن تمامی درآمدها و هزینه‌ها، اعم از عملیاتی و غیرعملیاتی) کسب کرده است.

حاشیه سود خالص برای شرکت فرضی الف در سال‌های مختلف برابر است با: