بورس اوراق بهادار چیست؟
در ویدیوها ومقالات قبل بارها توضیح دادیم که بازارها به چند دسته تقسیم می شوند. به صورت جامع، پس یکبار به صورت خلاصه بازار سرمایه در ایران به بورس اوراق بهادار، فرابورس ایران، بور کالای ایران و در اخر بورس انرژی دسته بندی می شود.
بورس اوراق بهادار، بورس کالای اران و فرابورس سه بازار هستند که در ایران تشکل یافته و سازمان دهی شده است.
بورس کالا
در بورس کالای ایران، کالاهای معینی تحت قوانین گذاشته شده در ابتدای به وجود آمدن بورس کالای ایران مورد معامله قرار می گیرد. فراموش نکنیم که این قوانین بر مبنای بورس اوراق بهادار جمهوری اسلامی مصوب 1، و با تصویب شورای عالی بورس به عنوان بالاترین مقام در حوضه بورس برای بورس کالای ایران در آذر 1385 برای ایجاد یک بازار متشکل برای فلزات و کالاهای کشاورزی گذاشته شده است .و پس از پذیره نویسی در مهمرماه 1386 کار خود را به عنوان عضوی از جامعه بورسی زیر نظر بورس و اوراق بهادار شروع کرد.
عملکرد بازار بورس
عملکرد بازار بورس کالای ایران از طریقه کارگزاری شروع می شود و کارگزاری ها با راه اندازی سیستم های کارا به ایجاد عرضه و تقاضا رونق می دهند و در جهت تسهیل فرآیند معاملاتی به کاربران خود خدماتی می دهند.
فعالان بازار بورس کالای ایران را می توان به چند دسته تقسیم کرد؟
- تولیدکنندگان و بازرگانان مواد اولیه
- مصرف‌کنندگان
تولید کنندگان
ابزارهای مختلف داد و ستدی در بازار به وجود آمده است که تولیدکنندگان به راحتی می توانند در برابر نوسان های قیمت یا اتفاق های غیر قابل پیش بینی ایمن باشند،.
صادر کنندگان هم می توانند .برای نیاز خود یا برای تجارت محصولاتی به قیمت امروز خریداری کنند. پس از افزایش یا کاهش های آینده هم می توانندایمن باشند .هم می توانند پول خود را به کالاهای ارزشمند دیگری تبدیل کنند فراموش نکنیم .که بورس ها راه اندازی شده اند که به مناسب ترین حالت سود های اصلی بدون کار و فقط با قبول کردن خطر نگهداری به دلیل افت قیمت را به افراد صبور این بازار بدهند.
من فرزین حفار به صراحت بیان می کنم که در بازارهای سرمایه بیشترین سودهای ممکن سهم افراد باهوش نیست سهم افراد صبور و آگاه از دانش بازار مورد فعالیت است.
مصرف کنندگان
برای این افراد فعال در این بازار به عنوان افراد مصرف کننده بورس کالای ایران با توجه به قوانین مستند مکانی امن برای خریدن محصولات اولیه .و دریافت قیمت ها از مکان های موثقی در بازار است. و به راحتی می توانند از روند قیمت ها مطلع شوند.و در نتیجه با این اعمال در بازار سود دهی کسب کنند.
مهم‌ترین هدف هایی که بورس کالا مصمم با انجام آن است
• ایجاد بازاری منسجم و قانونمند برای تسهیل داد و ستد نقدی و آتی کالا
• سامان‌دهی بازار کالاهای خاص نظیر محصولات فلزی کشاورزی، انرژی و پتروشیمی
• کشف قیمت کالاها به شکل رقابتی
• حذف واسطه‌گری در معاملات و خریدوفروش مستقیم بین فروشنده و خریدار.
• کاهش نوسانات مخل بازار و امکان انتقال ریسک.
• امکان انجام معاملات نقدی و آتی کالا با استفاده از ابزارهای مناسب.
حوضه فعالیت بورس کالای ایران
• محصولات صنعتی و معدنی (کانی‌های فلزی).
• محصولات شیمیایی و پتروشیمی.
• محصولات کشاورزی.
• معاملات مشتقه.
• کالاهای بازار فرعی.
محصولات معدنی در چندین گروه دسته بندی می شوند.
• گروه فولاد.
• گروه مس.
• گروه آلومینیوم.
• گروه روی.
• گروه سرب.
• فلزات گران‌بها.
• گروه صنعتی و معدنی.
در ابتدای این مقاله اشاره کردم که مجموعه قوانینی در بازار کالا وضع شده است .در زیر به چند نمونه از این قراردادها با جزییلت برای شما آورده شده است
1. قرارداد نقدی:
در این نوع قرارداد، پرداخت بها و تحویل کالا در زمان معامله انجام می‌شود.
2. قرارداد سلف
قراردادی است که بر اساس آن، بهای آن هنگام معامله و تحویل کالا در زمان معینی در آینده صورت می‌گیرد.
3. قرارداد نسیه
در این قرارداد، کالا در هنگام معامله تحویل داده می‌شود ولی بهای آن در سررسید پرداخت می‌شود.
4. قرارداد آتی
قراردادی است که در آن، فروشنده متعهد می‌شود. در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الآن تعیین می‌کنند. بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می‌شود .آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند. و برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد.، طرفین به‌صورت شرط ضمن عقد متعهد می‌شوند .مبلغی را به‌عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بگذارند. اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد .متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین را به هر یک از طرفین پرداخت کند. درنهایت در سررسید بهای کالا تسویه می‌شود.
5. قرارداد سلف استاندارد
قراردادی است که بر اساس آن عرضه‌کننده مقدار معینی از دارایی پایه را مطابق مشخصات قرارداد سلف استاندارد در ازای بهای نقد به فروش می‌رساند .تا در دوره تحویل به خریدار تسلیم نماید. خریدار می‌تواند معادل دارایی پایه خریداری‌شده .را طی قرارداد سلف موازی استاندارد موضوع مواد ۲ و ۳ دستورالعمل اجرایی معاملات سلف استاندارد، به فروش رساند. قرارداد مذکور نیز در این دستورالعمل به‌اختصار قرارداد سلف استاندارد نامیده می‌شود.
6. قرارداد اختیار معامله
قرارداد اختیار معامله قراردادی است که در آن یک‌طرف، اختیار (حق) خرید و یا فروش کالایی را از طرف دیگر خریداری می‌کند. قرارداد اختیار معامله به دو نوع کلی اختیار خرید و اختیار فروش تقسیم می‌شود. در هرکدام از این دو نوع قرارداد، دو طرف خریدار و فروشنده با یکدیگر وارد معامله می‌شوند.
7. صندوق‌های کالایی
صندوق کالایی قابل معامله (ETC) یکی از ابزارهای مالی نوین است که به سرمایه‌گذاران این امکان را می دهد که به‌جای خرید و نگهداری کالای موردنظر و تحمل هزینه‌های حمل و نقل، انبارداری و خسارت-های احتمالی آن، اوراق این صندوق‌ها را خریداری نمایند. با خرید این اوراق، سرمایه‌گذار در عین داشتن مالکیت کالای موردنظر، مسئولیت نگهداری ازآن کالا را بر عهده ندارد.
8. گواهی سپرده کالایی
بر اساس مصوبه شورای عالی بورس و اوراق بهادار گواهی سپرده کالایی اوراق بهاداری است .که مؤید مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالا است و پشتوانه آن قبض انبار استانداردی است. که توسط انبارهای مورد تائید بورس صادر می‌گردد.
هدف موسسه کارآفرین آوای مشاهیر:
پرسش هایی که سعی شده در این قسمت در موسسه کار آفرین آوای مشاهیر در راستای آموزش بورس در شیراز منتشر شده. به طور مختصر پاسخ داده شوند. پس تا پایان با ما همراه باشید
من فرزین حفار مفتخرم .که موسسه آوای مشاهیر را برای فهم بهتر اطلاعات بازار و نحوه فعالیت در آن به عنوان پرچم دار بازارهای سرمایه راه اندازی کرده ام و امید به همت و تلاش اعضای هیئت مدیره موسسه و افراد شاغل در آن تا در آینده نزدیک سهم بزرگی در افزایش دانش مردم ایران در بازارهای مالی داشته باشیم.
موسسه آوای مشاهیر افتخار خود می داند. که با معرفی بازارهای مالی (بازارهای سرمایه بورس و بازار پول). در راستای گسترش بیشتر این دانش گام برمی دارد.
موسسه آوای مشاهیر خود را مفتخر میداند. که نقطه نظرات همراهانی که از این مقاله لذت برده اند .در بخش دیدگاه به اشتراک می گذارد.